Autyzm
Ważne:
Poniżej znajdą Państwo opis funkcjonowania dzieci z autyzmem. Wiele objawów oraz zachowań występuje także u młodzieży i osób dorosłych z
innymi zaburzeniami rozwoju neurologicznego.
Symptomy autyzmu są różnorodne i mniej lub bardziej nasilone, a zaburzenie to ma podłoże neurorozwojowe.
Dziecko u którego zdiagnozowano zaburzenia rozwoju ma szczególnie trudności w wymienionych poniżej aspektach:
• zmniejszone umiejętności w kontaktach międzyludzkich (relacjach społęcznych)
• zaburzenia w rozwoju mowy i rozumienia
• powtarzajace się wzorce zachowań lub inaczej mówiąc zachowania stereotypowe
Wymienione powyżej problemy nie zawsze są nasilone w ten sam sposób u każdego dziecka z autyzmem. Najczęściej, to właśnie kłopoty w kontaktach
międzyludzkich są najwększym problemem, jak również schematyczny sposób myślenia.
Problemy, z kórymi borykają się dzieci są zmienne. Kłopoty w komunikacji z innymi mogą objawiać się tym, że dziecko nie mówi zupełnie
nic, jak również tym, że dziecko opowiada ciągle na temat swoich zainteresowań. Dziecko z autyzmem rozumie świat inaczej niż inne dzieci. Wiedząc o tym,
że nasze dziecko ma autyzm, możemy mu pomóc w pokonywaniu przeszkód w świecie prawidłowo rozwijającycyh się ludzi.
Relalacje społeczne
Dziecko autystyczne może być:
• nadpobudliwe i/lub ze zmiejszoną aktywnością
• ciągle w ruchu
• wrażliwe na bliskość innych
• obojętne
• zawsze zmartwione .
Dziecko może mieć problemy z:
• dzieleniem się z innymi osobami
• uważaniem się jednym z grupy i przyjmowaniem poleceń wydawanych wszystkim, np. na zajęciach lekcyjnych
• współpracą z innymi i zwracaniem uwagi na wkład każdego do wykonywanego zadania, jak również z potrzebą kontrolowania i rządzenia
• zrozumieniem potrzeb społecznych innych osób, jak i reguł gry i zabawy
• zrozumieniem wpływu społecznego ze strony rówieśników, np. niezrozumienia pojęcia wykorzystywania przez innych
• zrozumieniem planów innych osób
• zrozumieniem potrzeb, uczuć i myśli innych
• nawiązywaniem kontaktów międzyludzkich
• braniem udziału w zabawach lub grach z innymi dziećmi
• współczuciem dla innych lub okazywaniem zadowolenia
• zrozumieniem ogólnych pojęć społecznych oraz rozumieniem kontekstu społecznego
• kontaktami z rówieśnikami, kontakty z osobami straszymi lub młodzszymi są najczęściej lepsze.
Mowa i komunikacja
Dziecko autystyczne może:
• komunikować się z innymi w sposób, którego prawie nikt nie rozumie
• nie rozumieć celu komunikacji z innymi
• stosować mimikę lub gestykulację w nieodpowiedni sposób (mało lub za wiele) jak również może mieć kłopoty ze zrozumieniem gestów
innych
• w dziwny sposób nawiązywać kontakt wzrokowy, który negatywnie wpływa na nawiązywanie kontaktów społecznych (np. zbyt długie wpatrywanie
się w drugą osobę)
• nie nawiązywać kontakru wzrokowego z innymi osobami
• nie potrafić rozpocząć, kontynuować lub skończyć rozmowy z powodu niezrozumienia sytuacji i komunikatu
• rozmawiać zawsze tym samym tonem, za głośno lub za cicho
• rozmawiać bardzo formalnie
• używać słów w dziwny sposób, jak również posiadać zasób słów głównue stosowny do szczególnych dla siebie
zainteresowań
• rozmawiać zwrotami, które zostały gdzieś zasłyszane lub ze stosować echolalie
• mieć problem z używaniem zaimków lub z powtarzaniem tego co mówią inni, np: “chcesz mleka”, co ma znaczyć; “ja chcę mleka”.
• posiadać zdolności do używania w rozmowie zdań lub słów zaczerpniętych najczęściej z filmów lub reklam, dlatego często
myślimy, że dziecko rozumie i potrafi więcej aniżeli nam się wydaje
• mieć problem z zadawaniem pytań lub odczytywaniem instrukcji
Możliwe że dziecko również:
• będzie się starało nawiązać kontakt tylko w celu zaspokojenia swoich potrzeb
• będzie rozmwawiało tylko o rzeczach, ale nie na temat uczuć lub myśli
• będzie potrzebowało więcej czasu na zrozumienie poleceń ustnych i opowiedzi na nie
• nie zrozumie potrzeby przekazywania informacji innym osobom
• będzie rozumiało dokładnie to co słyszy, nie będzie pojmowało podtekstu, np: “idź do mamy i spytaj czy nie chce ona napić się kropelki
kawy”. Dziecko pójdzie i spyta ale nie wróci z odpowiedzią
• będzie miało kłopot z zapamiętaniem i wykonaniem poleceń złożonych
• będzie miało kłopot z pozdrawianiem innych w odpowiedni sposób
• będzie miało problem z koncentracją nad jednym głosem w przypadku dużego hałasu lub innych głosów w otoczeniu
• nie zrozumie potrzeby reagowania na swoje imię.
Dziwne lub powtarzające się wzorce zachowań
Dziecko z autyzmem może:
• mieć kłopot ze zrozumieniem celu brania udziału w tym, czym nie jest ono zainteresowane
• potrzebować codziennej rutyny, mieć problem z jakimikolwiek zmianami
• posiadać dziwne wyobrażenia, a co za tym idzie, kłopot z rozróżnieniem rzeczywistości od fantazji
• żyć we własnym wyobrażonym świecie, który może być ograniczony i kompulsywny
• posiadać cechę perfekcjonizmu, nie będzie zdolne do przegrywania lub przyznania się do swoich błędów
• mieć problem ze znalezieniem zainteresowania przynoszącego przyjemność, rozluźnienia i odpoczynku
• rozpocząć późno mówić, pisać, czytać, …
Niektóre dzieci z autyzmem:
• są bardzo wrażliwe
• pokazują niewłaściwe uczucia, np: śmieją się w sytuacji, w której bardziej odpowiada płacz
• nie rozpoznają swoich własnych uczuć
• mogą być egoistyczne lub niegrzeczne
• powtarzają te same ruchy rękoma lub obracają się w koło
• nie potrafią kontrolować niektórych drgań mięśni
• mogą być zaaferowane bodźcami zmysłowymi, np: kołem, które się obraca lub migającymi światełkami
• mogą być przerażone słysząc niezapowiedziany dziwny głos lub hałas, jak również zmianami w otoczeniu
• dotykają kogoś lub czegoś tylko jeśli same tego chcą
• lokalizują swoje miejsce poprzez stukanie w ściany lub meble
• mają problem z czekaniem w kolejce
• nie reagują odpowiednio na ból
• są bardzo wrażliwe na sposób ułożenia jedzenia, niektóre pokarmy nie mogą być pomieszane lub obok siebie
• mają kłopot z nauką podstawowych czynności w toalecie.
Mocne strony
Pomimo tych wszystkich problemów w kontaktach międzyludzkich, z którymi borykają się dzieci z autyzmem, posiadają one również swoje mocne strony,
które mogą bardzo często wykorzystać w nauce i zabawie.
Dzieci z autyzmem:
• często obdarzone są szczególnymi umiejętnościami, np. w muzyce, plastyce, językach obcych lub matematyce
• najczęściej mają dobrą pamięć wzrokową
• ciągle się uczą i poszerzają swoje umiejętności, również w wieku dorosłym
• potrafią docenić humor (najczęściej czarny)
• cieszą się codzienną rutyną
• wykazują duże zdolności w swoich zainteresowaniach.
Bardzo nieprawdopodobnym jest to, że jedno i to samo dziecko będzie borykać się ze wszystkimi cechami, które zostały wymienione powyżej. Wczesna interwencja
i wspieranie rozwoju dziecka ma wpływ na zmniejszenie się problemów.
Powyższy tekst zaczęrpnięto z broszury, która została wydana przez Umsjónarfélagi einhverfra (Związek opieki nad osobami z autyzmem). Nad
broszurą pracowali:
Bjarnveig Bjarnadóttir, Eydís F. Hjaltalín, Laufey Gunnarsdóttir oraz Unnur S. Eysteinsdóttir.
Związek opieki nad osobami z autyzmem powstał w roku 1977. Do związku przynależą rodzice, opiekunowie, pracownicy wykwalifikowani i wszyscy ci, którym nie jest obce
dobro i opieka nad osobami z autyzmem oraz osobami niepełnosprawnymi, którzy zaliczają się do tej grupy (autistic spectrum), czyli podlegają międzynarodowej
ocenie ICD10.
Związek opieki nad osobami z autyzmem
Związek opieki nad osobami z autyzmem powstał w roku 1977. Założycielami byli rodzice i specjaliści. Związek zajmuje się sprawami ludzi z autyzmem, ich
rodzinami oraz specjalistami w dziedzinie autyzmu, jak również osobami indywidualnymi z zaburzeniami rozwoju. Związek organizuje zebrania informacyjne, kursy oraz grupy
wsparcia dla swoich członków. W czasie miesięcy zimowch, w związku spotykają się grupy wsparcia dla rodziców, grupy specjalne dla kobiet oraz grupy
wspierające osoby powyżej 18 roku życia z zaburzeniami rozwoju. Dodatkowo organizowane są również zajęcia rekreacyjne dla młodzieży w wieku od 12
do 18 lat.
Praca związku polega w głownej mierze na poprawieniu usług dla ludzi z autyzmem oraz innymi niepełnosprawnościami. Komisja, w której skład wchodziły
dwie osoby z ramienia związku, pracująca dla Ministerstwa Opieki Społecznej, zakończyła swoją pracę w roku 1996. Bardzo ważne jest to, aby rodzice lub inne
osoby mające kontakt z dziećmi i stali na straży praw tych dzieci. Jeśli z jakiegoś powodu nie jesteście zadowoleni z usług jakie są oferowane waszym dzieciom,
prosimy o kontakt z nami, obojętnie w której części kraju mieszkacie.
Związek kładzie bardzo duży nacisk na douczanie i zajęcia informacyjne, posiada na swoim stanie wiele książek i parę filmów do wypożyczenia.
Związek współpracuje również z innymi podobnymi sobie w krajach skandynawskich, od których otrzymuje gazety i magazyny na temat autyzmu.
Jednym z głównych założeń Związku opieki na osobami z autyzmem jest organizowanie spotkań dla ludzi, którzy zajmują się i opiekują
chorymi, ponieważ bardzo ważnym jest dzielenie się wiadomościami i praktyką, jak również udzielanie wsparcia i otrzymywanie go od innych. Nie jesteś sam
(sama). Skontaktuj się z nami, może uda nam się ci pomóc.
Biuro związku znajduje się przy ulicy Háaleitisbraut 13, 108 Reykjavík. Numer tel. 5621590. Biuro czynne jest w środy od godz 9 do 15 i w piątki
od godz 9 do 12. Poczta internetowa związku einhverfa@einhverfa.is